با روش‌ها و مواد مورد نیاز برای ضدعفونی تجهیزات پزشکی آشنا شوید

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی (WHO)، صدها میلیون نفر در سراسر جهان هر ساله تحت تأثیر عفونت‌های موجود در مراکز بهداشتی، مانند کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها قرار می‌گیرند. این عفونت‌ها از طریق کار با تجهیزات پزشکی و سطوح آلوده به وجود می‌آیند. اگرچه تجهیزات پزشکی برای نجات جان بیماران و محافظت از کارکنان مراقبت‌های بهداشتی حیاتی هستند، اما بسیار مهم است که دستورالعمل ضدعفونی تجهیزات پزشکی را به کارکنان این مراکز آموزش بدهیم تا پس از استفاده از ابزار پزشکی، آنها را به طور ایمن تمیز و ضدعفونی کنند.

ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی بخش مهمی از حفظ یک محیط ایمن و بهداشتی برای پرسنل پزشکی و بیماران است. در این مقاله و در عناوین زیر خواهیم گفت که چرا نحوه ضدعفونی تجهیزات پزشکی بسیار مهم است و چه اقداماتی باید برای اطمینان از انجام صحیح این کار انجام دهید. آنچه در این مقاله می‌خوانید:

•  اهمیت ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی
• فرق استریل و ضدعفونی کردن
• انواع روش‌های ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی
• محلول‌های مورد نیاز برای ضدعفونی کردن
• سخن پایانی

اهمیت ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی

مهم‌ترین دلیل ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی جلوگیری از گسترش عفونت است. هنگامی که بیمار نیاز به جراحی دارد، در معرض انواع ابزار و وسایلی قرار می‌گیرد که به طور بالقوه می‌توانند میکروب‌های بیماری زا را به بدن او وارد کنند که در نهایت منجر به عفونت می‌شوند. حتی اگر غشای مخاطی یا پوست بیمار باز نشود، باز هم خطر ورود باکتری یا سایر میکروب‌ها به بدن وجود دارد.

نحوه ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی به صورت صحیح بهترین راه برای اطمینان از حذف هر گونه باکتری یا میکروب موجود بر روی سطح ابزار یا وسایل پزشکی است و در نتیجه هیچ راهی برای انتقال میکروب باقی نمی‌ماند.

مزایای ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی بسیار زیاد است. این روش نه تنها خطر ابتلا به عفونت را در بیماران کاهش می‌دهد، بلکه سلامت مراکز مراقبت‌های بهداشتی در برابر عفونت‌ها  حفظ کرده و باعث می‌شود سهل‌انگاری کارکنان و خطای فردی باعث بروز مشکلات حقوقی برای این مراکز نشود.

فرق استریل کردن و ضدعفونی کردن

استریل کردن و ضدعفونی کردن هر دو فرآیندهای حیاتی در صنعت پزشکی هستند که سطوح و تجهیزات را از میکروارگانیسم‌های مضر و آلاینده‌ها پاک می‌کنند. با این حال، تفاوت‌های اساسی بین این دو روش پاکسازی وجود دارد:

در استریل کردن انواع باکتری‌ها، ویروس‌ها، هاگ‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها از یک سطح، شی یا ماده به طور کامل حذف می‌شوند. هدف از استریل کردن دستیابی به حالت "عاری از میکروب" است، به این معنی که هیچ میکروارگانیسم زنده‌ای باقی نماند. استریلیزاسیون برای محصولات و تجهیزاتی که مستقیماً با بدن انسان در تماس هستند، مانند وسایل پزشکی، ابزار جراحی و برخی محصولات دارویی، بسیار مهم است. روش‌های استریلیزاسیون در این صنعت عبارتند از:

• استریلیزاسیون با بخار (اتوکلاوینگ): از بخار پرفشار برای کشتن میکروارگانیسم‌ها استفاده می‌شود.
• استریلیزاسیون با حرارت خشک: از دماهای بالا برای دستیابی به استریلیزاسیون استفاده می‌کند.
• تابش گاما: از پرتوهای یونیزان برای کشتن میکروارگانیسم‌ها استفاده می‌کند.
• استریلیزاسیون گاز اتیلن اکسید: از گاز برای استریل کردن اقلام حساس به حرارت استفاده می‌کند.
• فیلتراسیون: مایعات یا گازها را برای حذف میکروارگانیسم‌ها، از فیلتر استریل کننده عبور می‌دهد.

 فرآیند ضدعفونی یا گندزدایی باعث کاهش تعداد میکروارگانیسم‌های زنده روی سطوح یا اشیاء می‌شود، تا حدی که برای سلامت عمومی انسان مناسب باشد. نحوه ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی، همه میکروارگانیسم‌ها را از بین نمی‌برد، اما تعداد آنها را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد و سطوح یا وسایل را برای استفاده ایمن می‌کند. این روش معمولاً برای سطوح و تجهیزات در صنعت داروسازی، آزمایشگاه‌ها و بیمارستان‌ها و مطب پزشکان استفاده می‌شود.

انواع روش‌های ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی

روش‌های مختلفی برای ضدعفونی کردن وجود دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند، بنابراین مهم است که بدانید کدام روش برای ابزار یا دستگاه پزشکی خاص بهتر است. انواع دستورالعمل ضد عفونی کردن تجهیزات پزشکی عبارتند از:

محلول‌های ضدعفونی کننده

مواد ضدعفونی کننده تجهیزات پزشکی ترکیباتی هستند که خاصیت پاک کنندگی دارند. همه این محلول‌ها دارای دو بخش آب دوست و چربی دوست هستند و در 4 گروه زیر تقسیم می‌شوند: شوینده‌های آنیونی، کاتیونی، آمفوتریک و غیر یونی.

ضدعفونی کردن با این محلول‌ها لزوماً میکروب‌ها را از بین نمی‌برد، اما با حذف فعالیت و مکانیک فیزیکی آنها، تکثیر و گسترش باکتری‌ها را کاهش می‌دهد. همه فرآیندهای تمیز کردن به مواد شوینده مایع یا حلال نیاز ندارند.

فلزات میکروب کش

از زمان‌های قدیم برخی از فلزات سنگین به عنوان مواد ضد عفونی به کا می‌رفتند؛ به عنوان مثال، نقره یک درمان موضعی برای زخم‌های سوختگی و پیشگیری از التهاب است. مطالعات نشان می‌دهد که فلزات سنگین مانند نقره، مس و آهن را می‌توان برای ضدعفونی کردن سطوح و تجهیزات پزشکی به کار برد.

اشعه ماوراء بنفش (UV)

طول موج اشعه ماوراء بنفش مورد استفاده برای گندزدایی از 210  تا 328 نانومتر است، در حالی که باکتری‌ها حداکثر در طول موج 240 تا 280 نانومتر فعالیت می‌کنند. در نتیجه لامپ‌های بخار جیوه فعالیت میکروب‌ها را از بین می‌برند. استفاده از اشعه ماوراء بنفش در محیط‌های پزشکی، مانند اتاق‌های عمل و ایزوله و تجهیزات پزشکی باعث ضدعفونی شدن این قطعات می‌شود.

محلول‌های مورد نیاز برای ضدعفونی کردن

در ادامه با انواع مواد ضدعفونی کننده تجهیزات پزشکی آشنا خواهید شد. این مواد در اشکال مختلف مایع یا اسپری و ترکیبات کم خطر تولید شده‌اند تا به آسانی مصرف شوند.

الکل

با وجود اینکه الکل به طور گسترده در دسترس است، اما برای ضدعفونی کردن تجهیزات پزشکی و جراحی توصیه نمی‌شود، زیرا تمامی میکروب‌ها را از بین نمی‌برد. این محلول برای ضدعفونی کردن تجهیزات رایج پزشکی که عبارتند از: دماسنج‌های دهانی و مقعدی، وسایل بیمارستانی، قیچی، پنس و گوشی پزشکی مناسب خواهد بود. غلظت مورد نیاز الکل (اتانول یا پروپانول) برای ضدعفونی کردن محیط‌های بهداشتی، معمولاً 60 تا 70 درصد است.

کلر و ترکیبات آن

هیپوکلریت‌ها به طور گسترده در مراکز بهداشتی و درمانی یافت می‌شوند. از این محلول برای ضدعفونی کردن میزهای کار پزشکان و کف بیمارستان یا مطب، وسایل پزشکی، شستن لباس‌ها و ملحفه‌های پزشکی و لوازم دندانپزشکی استفاده می‌شود. علاوه بر این، می‌توان از آنها برای ضد عفونی کردن وسایل و محیط‌هایی که با خون در ارتباط بوده‌اند، استفاده کرد.

رایج‌ترین نوع این محلول، سفید کننده با قدرت کامل است که برای ضدعفونی سوزن‌ها و سرنگ‌ها مناسب خواهد بود. البته لازم به ذکر است که هنگام استفاده از این محلول ضدعفونی، باید از دستکش استفاده نمایید و مراقب تجهیزات پلاستیکی باشید، زیرا کلر خورنده است.

فرمالدهید

فرمالدئید در دو شکل مایع و گاز به عنوان ضدعفونی کننده به کار می‌رود. این محلول یک ضد عفونی کننده سطح بالا است، به این معنی که می‌تواند تمام میکروارگانیسم‌ها را به جز تعداد کمی از باکتری‌ها از بین ببرد. با این حال، این ماده بخارات تحریک کننده و بوی بدی دارد که استفاده از آن را محدود می‌نماید. می‌توانید از مخلوط فرمالدهید و اتانول برای ضدعفونی کردن وسایل جراحی استفاده کنید.

آب اکسیژنه

آب اکسیژنه که نام علمی آن هیدروژن پراکسید است، محلولی ضدعفونی می‌باشد که طیف وسیعی از میکروارگانیسم‌ها را، مانند باکتری‌ها، مخمرها، قارچ‌ها، ویروس‌ها و هاگ‌ها از بین می‌برد. این محلول در شرایط عادی و نگهداری اصولی بسیار پایدار است. هیدروژن پراکسید 3% موجود در بازار یک ضدعفونی کننده پایدار و مؤثر برای استفاده در سطوح پزشکی است. همچنین از غلظت‌های 3 تا 6 درصد این محلول برای ضدعفونی کردن لنزهای تماسی نرم، ونتیلاتورها، پارچه‌های اتاق بیماران و آندوسکوپ استفاده می‌شود.

 معرفی و بررسی بهترین ضدعفونی کننده های دست ، سطوح

سخن پایانی

حال که دانستید رعایت دستورالعمل ضدعفونی تجهیزات پزشکی چه تأثیری بر سلامت بیمار و کارکنان مراقبت‌های بهداشتی دارد و با انواع مواد ضدعفونی کننده تجیزات پزشکی آشنا شدید، لازم است بدانید تهیه این مواد از مراکز معتبر بسیار مهم است. باید مطمئن باشید که برای ضدعفونی کردن سطوح و تجهیزات پزشکی، از محلول‌های مناسب و دارای استاندارد استفاده می‌کنید.

فروشگاه اینترنتی معتبر تجهیزات پزشکی طب تولید انواع محلول و دستگاه ضدعفونی استاندارد و باکیفیت را از برندهای مطرح به همراه ضمانت اصالت کالا و قیمت مناسب ارائه می‌نماید. شما می‌توانید با چند کلیک ساده، محصولات مورد نیاز خود را در منزل یا محل کار تحویل بگیرید.