منظور از فشار خون بالا چیست و چگونه آن را کنترل کنیم؟

حدود 1.28 میلیارد بزرگسال 30 تا 79 ساله در سراسر جهان مبتلا به فشار خون هستند که بیشتر آنها در کشورهای در حال توسعه و با درآمد کم و متوسط زندگی می‌کنند و حدوداً 46 درصد از بزرگسالان مبتلا به فشار خون بالا از ابتلای خود به این بیماری اطلاعی ندارند. بیماری کمتر از نیمی از بزرگسالان (42٪) مبتلا به فشار خون بالا تشخیص داده شده و تحت درمان هستند. با این حال، تقریباً از هر 5 نفر مبتلا به فشار خون بالا، 1 نفر فشار خون خود را تحت کنترل دارد. فشار خون بالا عامل اصلی مرگ و میر زودرس در سراسر جهان بوده و یکی از اهداف جهانی برای بیماری‌های غیرواگیر، کاهش شیوع فشار خون است. عناوین مطرح شده در این مقاله عبارتند از:

• منظور از فشار خون بالا چیست؟
• دلایل فشار خون بالا
• علائم فشار خون بالا
• روش‌های کنترل فشار خون بالا
• سخن پایانی

انواع دستگاه فشار خون و فشارسنج : دیجیتالی و غیردیجیتالی

منظور از فشار خون بالا چیست؟

فشار خون بالا زمانی اتفاق می‌افتد که فشار وارد شده به رگ‌های خونی شما در هنگام ضربان قلب بیش از حد معمول است، برای مثال 140/90 میلی متر جیوه یا بیشتر. فشار خون به صورت دو عدد نوشته می‌شود. اولین عدد (سیستولیک) نشان دهنده فشار موجود در رگ‌های خونی هنگام انقباض یا ضربان قلب است. عدد دوم (دیاستولیک) نشان دهنده فشار در رگ‌ها در زمانی است که قلب بین ضربان‌ها استراحت می‌کند. فشار خون معمولی 120/80 میلی متر جیوه است و هر عددی بالاتر از آن فشارخون بالا گفته می‌شود.

فشار خون بالا بیماری شایعی است، اما در صورت عدم درمان می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند. افراد مبتلا به فشار خون بالا ممکن است علائمی را احساس نکنند. تنها راه تشخیص این است که فشار خون خود را بصورت مداوم چک کنید.

دلایل فشار خون بالا

دلایل زیر از علت‌های بالارفتن فشار خون هستند:

• بالارفتن سن
• بیماری‌های کلیوی
• بیماری دیابت
• عوامل ژنتیکی
• اضافه وزن یا چاقی
• نداشتن فعالیت بدنی کافی
• رژیم غذایی پر نمک
• مصرف کم میوه‌ها و سبزیجات
• رژیم غذایی سرشار از چربی‌های اشباع شده و چربی‌های ترانس
• نوشیدن الکل
• کشیدن سیگار

علائم فشار خون بالا

اکثر افراد مبتلا به فشار خون هیچ علامتی را احساس نمی‌کنند. اما اگر فشار خون در محدوده خطر و بسیار بالا باشد، علائمی مانند موارد زیر در فرد دیده می‌شود:

• سردرد شدید
• تاری دید و سایر تغییرات بینایی
• سرگیجه
• گیجی
• مشکل در تنفس
• اضطراب
• وزوز در گوش
• حالت تهوع
• خون دماغ
•  استفراغ
• قرمزی چشم
• درد قفسه سینه
• ریتم غیر طبیعی قلب

اگر هر یک از این علائم را در فرد با سابقه فشار خون بالا مشاهده کردید، فوراً او را نزد پزشک ببرید تا معاینات سریع و اقدامات درمانی لازم صورت بگیرد.

علائم فشار خون بالا و روش‌های کنترل آن

روش تشخیص فشار خون بالا

تنها راه تشخیص بالا بودن فشار خون این است که به یک پزشک متخصص مراجعه کنید تا فشار خون شما را اندازه گیری کند و در صورتی که مبتلا به فشار خون باشید، به شما اطلاع می‌دهد. اندازه گیری فشار خون کاری سریع و بدون درد است. افرادی که دچار فشار خون بالا هستند، می‌توانند فشار خون خود را با استفاده از دستگاه‌های فشارسنج خانگی اندازه گیری کرده و فشار خون خود را در منزل کنترل کنند. بررسی فشار خون با دستگاه فشارسنج بهترین و سریعترین  راه برای تشخیص بالا بودن فشار خون است. کنترل فشار خون بسیار ضروری است و اگر فشار خون بالا درمان نشود، می‌تواند باعث بیماریی مانند بیماری کلیوی، بیماری قلبی و سکته گردد.

روش‌های کنترل فشار خون بالا

علت فشار خون هرچه که باشد، شما می‌توانید با ایجاد تغییرات ساده در سبک زندگی و بکارگیری درمان خانگی فشار خون بالا، در روند کنترل و کاهش فشار خون و همچنین درمان آن پیشرفت کنید. درمان خانگی برای فشار خون بالا می‌تواند یک رژیم غذایی سالم، ترک سیگار و تحرک بیشتر باشد که به کاهش فشار خون کمک کند. البته که برخی از افراد ممکن است به درمان دارویی فشارخون نیاز داشته باشند. بطور کلی روش‌های درمان فشار خون شامل موارد زیر است:

• داشتن یک رژیم غذایی سالم و کم نمک
• افزایش مصرف سبزیجات و میوه‌ها
• انجام تمرینات قدرتی 2 روز یا بیشتر در هفته
• کاهش وزن
• افزایش فعالیت بدنی
• ترک دخانیات
• کاهش و مدیریت استرس
• چک کردن منظم فشار خون
• استفاده از داروهای تجویز شده توسط پزشک

باتوجه به میزان بالا بودن فشار خون، پزشک ممکن است یک یا چند دارو را به شما توصیه کند. داروی فشار خون تجویز شده برای شما ممکن است به سایر شرایط سلامتی شما نیز بستگی داشته باشد.

سخن پایانی

اگر چه فشار خون بالا عوارض بسیاری دارد، اما مهم‌ترین آن‌ها این است که بالا بودن فشار خون می‌تواند باعث آسیب جدی به قلب شود. فشار بیش از حد می‌تواند شریان‌ها را سخت کند و جریان خون و اکسیژن به قلب را کاهش دهد. این فشار بالا و کاهش جریان خون می‌تواند باعث حمله قلبی، نارسایی قلبی،  ضربان قلب نامنظم، سکته و مرگ ناگهانی شود. علاوه بر این، فشار خون بالا می‌تواند باعث آسیب به کلیه‌ها و نارسایی کلیه نیز بشود.

بنابراین کنترل مداوم فشار خون توسط پزشک و مصرف داروهای تجویز شده و همچنین بکارگیری شیوه‌های درمان خانگی فشار خون بالا که در این مقاله گفته شد، به شدت توصیه می‌شود. شما می‌توانید با استفاده از یک فشارسنج،  فشار خون خود را بصورت مداوم در خانه اندازه گیری کنید و در صورت بالابودن فشار، نتیجه را سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید.