موفقیت بزرگ دارویی در نبرد با آلزایمر

طب‌تولید-دانشمندان شاخه «زوال عقل»،پس از تایید نتایج یک مطالعه مهم، از آغاز عصر جدیدی در درمان آلزایمر خبر دادند.

independent در مطلبی که ، ۳۰ نوامبر ۲۰۲۲ ، منتشر کرد خبر از تایید نهایی تحقیقات بر روی داروی جدید آلزایمر داد که پیش از این فازهای تحقیقاتی‌اش منتشر شده بود. داده‌های کامل از آزمایش‌ها بر روی تاثیر داروی lecanemab بر درمان آلزایمر، روز چهارشنبه در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر شد. از زمانی که نتایج اصلی در ماه سپتامبر اعلام شده بود، محققان منتظر بررسی دقیق یافته‌های تغییر دهنده بازی بودند. داده‌های این پژوهش تازه نشان داد که این دارو ۲۷ درصد کاهش شناختی را در بیمارانی که این درمان را هر دو هفته یک بار به مدت ۱۸ ماه دریافت کرده بودند، کاهش داده است. این دارو، اولین دارویی است که در یک کارآزمایی بالینی هم پروتئین سمی آمیلوئید را از مغز پاک می‌کند و هم پیشرفت علائم را به تاخیر می‌اندازد.

این پیشرفت پس از دهه‌ها تلاش ناموفق برای یافتن راهی برای درمان این بیماری سخت صورت می‌گیرد و این امید را در میان متخصصان برانگیخته است که می‌توان راهی برای درمان‌ آن هموار کرد که در نهایت  منجر به درمان شود.

lecanamab به عنوان یک آنتی بادی درمانی شناخته می شود و برای حذف پروتئین سمی به نام آمیلوئید که در مغز افراد مبتلا به آلزایمر تجمع می یابد و به سلول ها آسیب می رساند، عمل می کند و منجر به از دست دادن حافظه و مشکلات ارتباطی مرتبط با زوال عقل می‌شود.

این کارآزمایی بر روی تقریباً ۱۸۰۰ نفر که بین ۵۰ تا ۹۰ سال سن داشتند و در مرحله آلزایمر بودند، صورت گرفته است.

دانشمندان دریافتند که لکاناماب، زمانی که به صورت قطره ای داخل وریدی هر دو هفته یک بار تزریق شود، کاهش حافظه را تا ۲۷ درصد طی ۱۸ ماه کاهش می‌دهد. در حالی که این بیماری همچنان در افرادی که دارو مصرف می‌کردند و دارونما دریافت می‌کردند، پیشرفت می‌کرد، اما در بین ۵۰ درصد شرکت کنندگانی که لکانماب دریافت کردند، این روند به طور قابل توجهی کندتر شده است. شدت زوال عقل آنها با استفاده از یک مقیاس بالینی که علائمی مانند فراموشی، مهارت های حل مسئله و توانایی آنها برای زندگی مستقل را اندازه گیری می‌کرد، ارزیابی شد. دانشمندان همچنین از آزمایش خون و اسکن مغزی برای جستجوی سطوح آمیلوئید در میان شرکت‌کنندگان استفاده کردند و متوجه شدند که میزان آمیلوئید در افرادی که lecanemab دریافت کرده‌اند بسیار کاهش یافته است.

پروفسور سر جان هاردی، متخصص ژنتیک بریتانیایی، که نقش کلیدی در این تحقیقات دارد هفته گذشتهتاکید کرد که lecanemab می‌تواند ظرف یک سال در NHS در دسترس باشد.

سر جان در این باره گفت:«امروز یک روز واقعاً هیجان انگیز برای تحقیقات زوال عقل و آلزایمر است. من فوق‌العاده افتخار می‌کنم که از زمانی که انجمن آلزایمر ما در سال ۱۹۸۹ بودجه این تحقیقات را تأمین کرده است، اینقدر پیشرفت کرده‌ایم.» او افزود:«در دسترس شدن دارویی مانند lecanemab در NHS یک پیروزی بزرگ خواهد بود، اما چالش‌هایی در مورد دریافت داروها به افراد مناسب در زمان مناسب وجود دارد - ما برای اطمینان از آمادگی خود به تغییراتی در زیرساخت‌های سیستم بهداشتی خود نیاز داریم.»

نتایج این پژوهش به همراه داده‌های کامل همزمان با ارائه در کنفرانس آزمایش‌های بالینی در مورد بیماری آلزایمر در سانفرانسیسکو، ایالات متحده، در  مجله معتبر علمی نیوانگلند با بررسی همتایان آن،  منتشر شد.

دکتر ریچارد اوکلی، مدیر تحقیقات انجمن آلزایمر، گفت:« این نتایج به ما امید می‌دهد که در آینده افراد مبتلا به آلزایمر اولیه بتوانند زمان بیشتری را با عزیزان خود داشته باشند.» او افزود:« نتایج هیجان انگیز امروز می‌تواند بازی را به شکل محسوسی تغییر دهد.»

دکتر سوزان کوههاس (Dr Susan Kohlhaas)، مدیر تحقیقات در تحقیقات آلزایمر بریتانیا، گفت:« این یافته‌ها می‌تواند نویدبخش عصر جدیدی برای افراد مبتلا به بیماری آلزایمر باشد».

اما او هشدار داد که NHS برای درمان‌های جدید آماده نیست و با آزمایش‌های موجود، تنها ۲ درصد از بیمارانی که می‌توانند از داروهایی مانند lecanemab بهره‌مند شوند، می‌توانند به آنها دسترسی داشته باشند.

برخی دیگر از کارشناسان محتاط‌تر بودند و هشدار دادند که باید دید سود ۲۷ درصدی اندازه‌گیری شده در آزمایش‌ها چگونه به تاثیرات در دنیای واقعی تبدیل می‌شود.

پروفسور راب هاوارد، متخصص روانپزشکی سالمندان در UCL، نیز در این باره گفت: «من گمان می‌کنم که عدم اثربخشی بالینی قابل اثبات به این معنی است که lecanemab به طور گسترده در سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی در سراسر جهان مورد استفاده قرار نخواهد گرفت، اگر چه همیشه کسانی هستند که قلب‌شان بر مغزشان حکومت می‌کند. بنابراین ما باید به دنبال درمان‌های بهتر و ایمن‌تر برای زوال عقل باشیم و نتایج امروز نشان می‌دهد که اکنون در مسیری باورپذیر برای انجام این کار هستیم.»

پیش از این فاز ۳ کارازمایی بالینی نتایج داروی lecanemab نشان داده بود که این دارو می‌تواند به کاهش سرعت زوال شناختی افراد مبتلا به بیماری آلزایمر اولیه کمک کند و روز گذشته داده‌های کامل این تحقیقات منتشر شد. lecanemab یک آنتی بادی مونوکلونال است.

بیماری آلزایمر، یک بیماری زوال عصبی است که معمولا به کندی آغاز می‌شود و به تدریج رو به وخامت می‌رود.این بیماری علاج‌ناپذیر را اولین بار یک روانپزشک و پاتولوژیست آلمانی به نام آلویز آلزایمر در سال ۱۹۰۶ میلادی توصیف کرد. آلزایمر علت بروز ۶۰ تا ۷۰درصد موارد دمانس است.

روند این بیماری را معمولا در سه مرحله توصیف می‌کنند که درخصوص مشکلات شناختی و کارکردی، الگویی پیشرونده دارد. این سه مرحله عبارتند از: اولیه یا خفیف، میانه یا متوسط، و متاخر یا شدید.بیماری آلزایمر، قسمت هیپوکامپ مغز را هدف می‌گیرد که با حافظه مرتبط است و به همین دلیل علائم اولیه این بیماری، نقص حافظه است و با پیشرفت بیماری، نقص حافظه شدت می‌گیرد. در حال حاضر درمان بیماری آلزایمر بیشتر شامل درمان‌های علامتی، درمان اختلالات رفتاری و داروهای کاهنده سیر پیشرفت بیماری است و هنوز درمان قطعی برای این بیماری پیدا نشده است. بیشتر از ۵۵ میلیون نفر در سراسر جهان مبتلا به این بیماری هستند.

به گزارش ایندیپندنت آلزایمر شایع‌ترین علت زوال عقل و علت اصلی مرگ و میر در بریتانیا است. تخمین زده می‌شود که زوال عقل هر سال تقریباً ۲۵ میلیارد پوند برای بریتانیا هزینه داشته باشد، هزینه‌ای که انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ تقریباً دو برابر شود.