رفلکس زانو چیست و چند نوع دارد؟

رفلکس زانو و سایر انواع رفلکس یک واکنش خودکار است که در پاسخ به محرک وارد شده به سیستم عصبی از طریق نورون‌ها رخ می‌دهد. طبیعی بودن میزان رفلکس نشان دهنده سلامت سیستم عصبی است که بوسیله معاینه و استفاده از چکش رفلکس زانو اندازه‌گیری می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا با انواع رفلکس و دلایل عدم وجود آن آشنا شوید. آنچه در این مقاله می‌خوانید:

• رفلکس چیست؟
• چرا رفلکس‌ها، مانند رفلکس زانو، مهم هستند؟
• انواع رفلکس‌ها
• عدم رفلکس زانو برای چیست؟
• سخن پایانی

رفلکس چیست؟

رفلکس یک حرکت غیرارادی است که در پاسخ به یک محرک منتقل شده به مرکز عصبی در مغز یا نخاع بوجودمی‌آید. طبیعتاً اگر شما حرکتی کنید، مغز از چنین حرکتی آگاه می‌شود و می‌تواند آن را تا حدودی تنظیم نماید، اما نمی‌تواند آن را کاملاً کنترل کند.

به عنوان مثال، هنگامی که زمین می‌خورید، رفلکس‌ها به طور خودکار به دست‌ها و بازوهای شما دستور می‌دهند که باز شوند و ضربه وارد شده به شما در سقوط را کاهش دهند؛ همچنین ماهیچه‌های شما در سراسر بدن منقبض می‌شوند تا آسیب را به حداقل برسانند. رفلکس‌ها بسیاری از کارهای ضروری را برای سیستم عصبی مرکزی ما انجام می‌دهند. آنها ما را از خطر محافظت می‌کنند، به ما کمک می‌کنند بدن خود را حرکت دهیم یا ببینیم.

چرا رفلکس‌ها، مانند رفلکس زانو، مهم هستند؟

مهم‌ترین و اصلی‌ترین دلیل اهمیت داشتن رفلکس‌های خوب در توانایی انجام ورزش و انواع فعالیت های روزانه از جمله عبور از خیابان، رانندگی، کار و... خلاصه می شود. در صورتی که رفلکس‌های ضعیف داشته باشید، احتمالاً دلیل زمینه‌ای برای حرکت ناقص و آسیب خواهید داشت. رفلکس‌ها و زمان واکنش تأثیر شگفت‌انگیزی بر توانایی ما برای جلوگیری از آسیب‌های غیرمجاز دارند.

برخی از افراد رفلکس‌ها و زمان واکنش سریع‌تری نسبت به دیگران دارند. بااین‌حال، می‌توانید با انجام تمرینات مخصوص، رفلکس‌های خود را بهبود بخشید.

 معرفی و بررسی انواع چکش معاینه و کاربرد آن

انواع رفلکس‌ها

رفلکس‌ها سیستم‌های محرک یا پاسخ درونی بدن هستند که هموستاز را حفظ می‌کنند و زمانی که به‌درستی اجرا و تفسیر شوند، می‌توانند هر گونه ضایعه در ساختارهای خاص در سیستم عصبی را به خوبی نشان دهند.  رفلکس‌ها را می‌توان به 4 گروه تقسیم کرد:

رفلکس‌های سطحی

رفلکس‌های سطحی معمولاً به دلیل تماس با پوست یا غشاهای مخاطی ایجاد می‌شوند. پاسخ رفلکس غیرطبیعی ترکیبی از رفلکس‌های سطحی کم یا عدم رفلکس سطحی به همراه رفلکس‌های عمیق و رفلکس‌های پاتولوژیک است که درگیری سطح نورون حرکتی فوقانی (UMNL) را نشان می‌دهد.

نمونه‌های رفلکس سطحی عبارتند از: رفلکس شکمی، رفلکس کرماستریک و رفلکس قرنیه. رفلکس شکمی با نوازش در اطراف شکم بوجود می‌آید که به تعیین سطح ضایعه CNS کمک می‌کند.

رفلکس کرماستریک هنگامی ایجاد می‌شود که محرک به قسمت داخلی ران مردانی سکته کرده‌اند وارد شود؛ مشابه رفلکس گیگل در زنان. عدم وجود این رفلکس به ارزیابی درد حاد کیسه بیضه و ارزیابی پیچ‌خوردگی آن  کمک می‌کند.

رفلکس قرنیه نیز با نوازش ملایم قرنیه با یک سواب پنبه ایجاد می‌شود. این رفلکس عمدتاً به دانستن آسیب محیطی به عصب سه قلو (V) یا عصب صورت (VII) کمک می‌کند.

رفلکس‌های تاندون عمیق، رفلکس زانو

اعصاب آوران، اتصالات سیناپسی در طناب نخاعی، اعصاب حرکتی و مسیرهای حرکتی نزولی را ارزیابی می‌کند. به عنوان مثال، ضایعات نورون حرکتی تحتانی روی سلول شاخ قدامی، ریشه نخاعی یا عصب محیطی تأثیر می‌گذارد و رفلکس‌ها را کاهش می‌دهد؛ ضایعات نورون حرکتی فوقانی نیز رفلکس‌ها را افزایش می‌دهند.

نمونه‌هایی از رفلکس‌های آزمایش شده شامل موارد زیر است:

• عضله دوسر (عصب شده توسط C5 و C6)
• شعاعی براکیالیس (توسط C6)
• عضله سه سر (توسط C7)
• فلکسورهای دیستال انگشت (با C8)
• رفلکس زانو و عضله چهارسر ران (توسط L4)
• تکان دادن مچ پا (توسط S1)
• تکان دادن فک (توسط عصب جمجمه پنجم)

رفلکس‌های پاتولوژیک

رفلکس‌های پاتولوژیک یا بدوی در نوزادان حدوداً 6 ماهه یا حتی 2 ساله معمولی هستند و خیلی زود ناپدید می‌شوند. این رفلکس‌های اولیه اگر در بزرگسالان مشاهده شوند یا معمولی نباشند، نتیجه وجود آسیب هستند و  یک مشکل اساسی را در سیستم عصبی نشان می‌دهند. رفلکس‌های پاتولوژیک، مانند بابینسکی، ریشه زایی، درک، واکنشی به پاسخ‌های اولیه هستند و نشان دهنده از دست دادن مهار قشر مغز خواهند بود.

عدم رفلکس زانو برای چیست؟

آرفلکسی یا عدم رفلکس زانو به معنای عدم وجود رفلکس‌های عمیق تاندون است. تاندون‌ها تارهای سفت بافتی هستند که ماهیچه‌ها را به استخوان‌ها متصل می‌کنند. به طور معمول، هنگامی که به تاندون ضربه می‌زنید، باعث انقباض و حرکت غیرارادی عضله می‌شود. احتمالاً این اتفاق را در یک معاینه دیده‌اید، زمانی که پزشک به کنار زانوی شما ضربه می‌زند و پای شما به طور خودکار می‌پرد. سایر تاندون‌ها پاسخ‌های مشابهی را در قسمت‌های مختلف بدن شما از جمله بازو، آرنج، مچ پا و شکم ایجاد می‌کنند.

اگر پزشک شما به تاندون ضربه بزند و حرکت بازتابی در عضله وجود نداشته باشد، این نشانه یک مشکل سلامتی است. معمولاً عدم رفلکس زانو به دلیل مشکل در اعصاب تاندون و عضله ایجاد می‌گردد. ممکن است علائم عضلانی دیگری همراه با آرفلکسی مانند ضعف، پرش یا آتروفی داشته باشید.

چه چیزی باعث عدم رفلکس زانو می‌شود؟

این مشکل به‌طورکلی یک علامت نوروپاتی محیطی است که آسیب به یک عصب در سیستم عصبی محیطی را نشان می‌دهد. این سیستم شامل اعصاب خارج از مغز و ستون فقرات است. اگر نوروپاتی دارید، ممکن است علائم دیگری داشته باشید و همچنین تغییراتی در رفلکس‌های خود مشاهده کنید، مانند:

• بی‌حسی، سوزن سوزن شدن، یا گزگز در دست یا پا
• عدم تعادل یا زمین خوردن
• ضعف عضلانی
• از دست دادن حساسیت لمس در انگشتان دست یا پا.
• درد غیر قابل توضیح
• فلج یا فلج جزئی

آسیب عصبی می‌تواند دلایل زیادی از جمله بیماری‌ها و جراحات داشته باشد. یکی از بیماری‌هایی که منجر به آرفلکسی می‌شود، دیابت است. قند خون بالا می‌تواند به اعصاب، به‌ویژه در پاها آسیب برساند. همچنین می‌تواند باعث کند شدن یا عدم وجود رفلکس زانو شود.

سخن پایانی

حال که با رفلکس زانو و سایر رفلکس‌ها آشنا شدید و انواع آن را شناختید، لازم است بدانید پزشکان در معاینات خود و اندازه‌گیری میزان رفلکس از چکش رفلکس یا پتلار استفاده می‌کنند. این ابزار پزشکی نیز انواع مختلفی دارد که هر کدام برای معاینه خاصی به کار می‌روند.

برای تهیه این ابزار معاینه پزشکی، کافی است به فروشگاه اینترنتی معتبر تجهیزات پزشکی طب تولید مراجعه کنید و انواع چکش رفلکس زانو استاندارد را از برندهای شناخته شده به همراه ضمانت اصالت کالا خریداری نمایید.