افتالموسکوپ چیست و معرفی انواع افتالموسکوپ

یکی از تجهیزات پرکاربرد در حوزه چشم پزشکی، دستگاهی به نام افتالموسکوپ (Ophthalmoscope) است که عموماً به منظور بررسی و معاینه اختلالات موجود در زجاجیه و شبکیه چشم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

همان‌طور که می‌دانید، تغییرات سطح چشم، گویای بسیاری از بیماری‌های داخلی است که در صورت تشخیص صحیح و به موقع، امکان پیشرفت بیماری به حداقل می‌رسد. به همین دلیل، دستگاه افتالموسکوپ، از اهمیت ویژه‌ای در این راستا برخوردار است. آنچه در این مقاله خواهید خواند:

• کاربرد افتالموسکوپ
• انواع افتالموسکوپ
• ویژگی‌های بارز افتالموسکوپ
• نحوه کار افتالموسکوپ
• دقت اندازه گیری دستگاه افتالموسکوپ
• تفاوت افتالموسکوپ و رتینوسکوپ
• سخن پایانی

کاربرد افتالموسکوپ

همانطور که اشاره شد، معاینه چشم بیمار، اطلاعات بی‌شماری در خصوص حال عمومی او در اختیار پزشکان قرار می‌دهد. از جمله اختلالاتی که از طریق افتالموسکوپ قابل مشاهده و یا حتی پیشگیری هستند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تومورهای مغزی
• رتینوپاتی دیابتی
• افزایش فشار خون
• تغییر در عروق مغز
• سکته مغزی
• بیماری‌های قلبی و عروقی
• افزایش فشار داخل جمجمه

انواع افتالموسکوپ

این دستگاه به منظور تسهیل و در اختیار گذاشتن دامنه وسیعی برای معاینه، در دو نوع عمده مستقیم و غیر مستقیم تولید می‌شود.

افتالموسکوپ مستقیم:

یکی از رایج‌ترین ابزار معاینه مخصوصاً در مطب پزشکان عمومی، افتالموسکوپ مستقیم می‌باشد. این ابزار با ساختاری کوچک، حاوی چندین عدسی با دقت بزرگنمایی بالا است که توانایی 15 برابر کردن تصویر را دارا می‌باشد.

افتالموسکوپ غیر مستقیم:

این محصول امکان بررسی چشم در سطح بیشتری را برای پزشک مهیا می‌کند. در ساخت این دستگاه، دو قسمت مجزا را در نظر گرفته‌اند که شامل یک عدسی کوچک و یک پیشانی بند مجهز به منبع نور می‌باشد. در چنین شرایطی، پزشک امکان استفاده از هر دو دست برای بررسی دقیق‌تر سوژه را دارد.

لامپ شکاف:

لازم به ذکر است که علاوه بر دسته بندی ذکر شده، نوع دیگری از افتالموسکوپ نیز به بازار عرضه شده است که در اصطلاح به آن Slit-lamp یا لامپ شکاف گفته می‌شود. اگر تا به حال برای بررسی میزان دید چشم‌هایتان به چشم پزشک مراجعه کرده باشید، حتماً با این دستگاه آشنا خواهید بود. در واقع این ابزار با فراهم آوردن فضایی سه بعدی برای پزشک، امکان بررسی فوندوس را نیز میسر کرده است.

ویژگی‌های بارز افتالموسکوپ

افتالموسکوپ با فناوری پیشرفته و کارایی منحصر به فرد، موجب جذب طرفداران بسیاری در تمامی رشته‌های پزشکی شده است. تنوع ساخت این محصول بسیار زیاد بوده و در انواع مختلف جیبی، ثابت و... در حال تولید است. برای افزایش کارایی دستگاه می‌توانید از لامپ‌های هالوژن با روشنایی بیشتر استفاده نمایید و اختلالات بیمار را به وضوح مشاهده  کنید.

نحوه کار افتالموسکوپ

انجام معاینه توسط این دستگاه بر اساس مدل‌های نام برده متفاوت است. معاینه در دو نوع slit-lamp و غیر مستقیم با چکاندن قطره‌ای مخصوص امکان پذیر خواهد بود که نوع مستقیم نیازی به استفاده از قطره نخواهد داشت. از جمله عوارض احتمالی این قطره می‌توان به مواردی نظیر تاری دید موقتی، سرگیجه، حالت تهوع، خشکی دهان و... اشاره کرد. البته در مواردی نیز امکان بروز آلرژی در فرد وجود دارد که پزشک معالج می‌بایست قبل از اعمال قطره برای بیمار، نسبت به این مسئله آگاهی لازم را کسب کند.

دقت اندازه گیری دستگاه افتالموسکوپ

افتالموسکوپ نیز همانند بسیاری از تجهیزات پزشکی ساخته دست بشر، دارای درصدی خطا است که البته این میزان بسیار ناچیز تخمین زده شده است. به طور کلی برای این محصول دقت اندازه گیری بیش از نود درصد در نظر گرفته شده است که همین امر، گامی بزرگ در عرصه طبابت محسوب شده و سبب تشخیص آسان و قطعی از سوی پزشک می‌شود.

تفاوت افتالموسکوپ و رتینوسکوپ

افتالموسکوپ و رتینوسکوپ هر دو ابزار پزشکی هستند که توسط متخصصان برای معاینه چشم استفاده می‌شوند، اما اهداف متفاوت و عملکردهای متفاوتی دارند:

• افتالموسکوپ یک ابزار تشخیصی است که توسط چشم پزشکان و اپتومتریست‌ها برای بررسی ساختارهای داخلی چشم استفاده می‌شود.
• این وسیله از یک منبع نور، معمولاً یک لامپ یا LED، و یک سری لنز و آینه برای تمرکز و هدایت نور به چشم تشکیل شده است.
• افتالموسکوپ به پزشک اجازه می‌دهد شبکیه، عصب بینایی، رگ‌های خونی و سایر ساختارهای داخل چشم را مشاهده کند.
• این وسیله معمولاً برای تشخیص و نظارت بر بیماری‌های مختلف چشم، از جمله بیماری‌های شبکیه، گلوکوم و دژنراسیون ماکولا استفاده می‌شود.
• افتالموسکوپ به ارزیابی سلامت بخش خلفی چشم (پشت چشم) کمک می‌کند و ابزاری حیاتی برای معاینات جامع چشم است.
• رتینوسکوپ ابزاری است که برای اندازه گیری مشکلات انکساری چشم استفاده می‌شود که شامل شرایطی مانند نزدیک بینی، دوربینی و آستیگماتیسم است.
• این وسیله با پرتاب کردن یک پرتو نور به داخل چشم و تجزیه و تحلیل انعکاس یا شکست آن نور از شبکیه کار می‌کند.
• پزشک با مشاهده حرکت و ویژگی‌های نور بازتاب شده، می‌تواند وضعیت انکساری چشم را تعیین کند و لنزهای اصلاحی مانند عینک یا لنزهای تماسی را تجویز نماید.
• رتینوسکوپ بخشی اساسی از فرآیند تعیین نسخه عینک یا لنزهای تماسی است و به ویژه در طول معاینه چشم برای اصلاح بینایی اهمیت دارد.

به طور خلاصه، در حالی که هر دو افتالموسکوپ و رتینوسکوپ در معاینات چشم استفاده می‌شوند، افتالموسکوپ ها عمدتاً برای بررسی ساختارهای داخلی چشم استفاده می‌شوند، در حالی که رتینوسکوپ ها برای ارزیابی وضعیت انکساری چشم و تعیین اصلاح دید مناسب مورد نیاز برای بیمار استفاده می‌شوند.

سخن پایانی

افتالموسکوپ یک ابزار ضروری در زمینه مراقبت از چشم است که برای معاینه جامع چشم، تسهیل تشخیص مشکلات و تشخیص زودهنگام بیماری‌های چشم، نظارت بر سلامت چشم و ارائه بینشی در مورد سلامت کلی بیمار ضروری است. این ابزار نقش اساسی در اطمینان یافتن از سلامت و اصلاح دید مناسب بیمار دارد و به حفظ سلامت چشم و پیشگیری از مسائل مربوط به بینایی کمک می‌کند.

برای مقایسه و خرید انواع افتالموسکوپ باکیفیت از برندهای معتبر و با قیمت مناسب به فروشگاه آنلاین طب تولید مراجعه فرمایید.