اندازه گیری قند خون: تجهیزات ضروری در کنترل دیابت

نظارت بر قند خون که بر کنترل میزان این مهم در بدن می‌پردازد، مسأله‌ای مهم در کنترل دیابت است. این فرآیندآزمایش ساده‌‍‌ای از نمونه کوچکی از خون، معمولاً از انگشت شست، برای اندازه‌گیری مقدار گلوکز یا قندخون در آن لحظه است. این مقاله به بررسی اهمیت پایش قند خون، چگونگی کارکرد آن، روش‌های مختلف موجود و نحوه استفاده مؤثر از این ابزارها برای کنترل دیابت در عناوین زیر می‌پردازد.

• اهمیت پایش قند خون
• چگونگی عملکرد
• انواع دستگاه‌های نظارت بر قند خون
• گلوکزمتر
• دستگاه‌های نظارت مداوم گلوکز (CGMs)
• دستگاه‌های پایش گلوکز نوری
• استفاده از پایش قند خون برای کنترل دیابت
• سخن پایانی

اهمیت پایش قند خون

 در افراد مبتلا به دیابت برای جلوگیری از مشکلات کوتاه‌مدت مانند هیپوگلیسمی و هیپرگلیسمی و مشکلات بلندمدت مانند نوروپاتی، نفروپاتی، رتینوپاتی و بیماری‌های قلبی-عروقی، حفظ سطح و میزان طبیعی قند بدن مسأله‌ای حیاتی است. نظارت قند خون از تأثیر غذا، فعالیت‌های فیزیکی، داروها و استرس بر سطوح قندخون بازخوردی لحظه‌ای ارائه می‌دهد و امکان انتخاب آگاهانه‌ سبک زندگی و تنظیم داروهای مصرفی را فراهم می‌کند.

چگونگی عملکرد پایش قندخون

نظارت قند در خون معمولاً شامل استفاده از یک دستگاه کوچک به نام گلوکزمتریا همان دستگاه تست قند خون است. این دستگاه با تجزیه و تحلیل قطره‌ای کوچک از خون، معمولاً از نوک انگشت،مقدار گلوکز موجود را اندازه گیری می‌کند. در ادامه گام به گام  مراحل این فرآیند توضیح داده شده است:

1. تمیز کردن: انگشت شست با الکل تمیز می‌شود تا هر نوع قند باقی‌مانده روی پوست حذف گردد.
2. سوراخ کردن با سوزن: یک لانست (سوزن کوچک و تیز) برای خراش دادن انگشت استفاده می‌شود.
3. نمونه‌برداری: یک قطره کوچک از خون جذب دستگاه می‌شود.
4. آنالیز کردن: قطره خون روی یک نوار آزمون قرار داده می‌شود، سپس آن نوار وارد گلوکزمتر می‌شود.
5. نمایش نتیجه: گلوکزمتر نمونه خون را تجزیه و تحلیل می‌کند و سطح قندخون را روی صفحه دیجیتالی نمایش می‌دهد.

کل این فرآیند تنها چند دقیقه به طول می‌انجامد و در منزل، محل کار یا در حال حرکت می‌توان آن را انجام داد.

انواع دستگاه‌های نظارت بر قند خون

امروزه انواع مختلفی دستگاه پایش قندخون با مزایا و معایب  متفاوت در دسترس هستند:

همه چیز درباره دستگاه قند خون و ویژگی های آن

گلوکزمترها

گلوکزمترها رایج‌ترین نوع دستگاه‌های نظارت قندخون هستند. این ابزار قابل حمل و مقرون به صرفه است و روش استفاده آسانی دارد. با این حال، این دستگاه‌ها به کالیبراسیون منظم و نوارهای آزمون نیاز دارند که هزینه آن را کمی بالا می‌برد. برخی از گلوکزمترهای جدید قادر به ذخیره نتایج قبلی هستند و امکان پیگیری و تحلیل میزان قندخون در بازه‌های زمانی مختلف را فراهم می‌کنند.

دستگاه‌های نظارت مداوم گلوکز (CGMs)

دستگاه‌های نظارت مداوم گلوکز در طول شبانه روز اطلاعات گلوکز خون راپایش می‌دهند. آنها با استفاده از یک حسگر که به بدن متصل می‌شود میزان گلوکز مایع بین‌ سلولی فرد (مایع میان سلولی که در بین سلول‌ها قرار دارد) را اندازه‌گیری می‌کنند. دستگاه‌های نظارت مداوم گلوکز ‌می‌توانند تغییرات ناگهانی میزان گلوکز خون را به کاربران خود هشدار دهند و داده‌های ارزشمندی را برای تنظیم برنامه‌های درمانی ارائه نمایند. با این حال گران‌تر از گلوکزمترهای قدیمی هستند و معمولاً بیمه‌ها هزینه‌ آنها را پوشش نمی‌دهند.

دستگاه‌های پایش گلوکز نوری

دستگاه‌های نظارت گلوکز نوری، مشابه CGMs، از یک حسگر متصل به بدن استفاده می‌کنند. با این حال به جای ارسال مداوم داده، تنها زمانیکه حسگر با یک دستگاه مخصوص اسکن شود، میزان گلوکز را اندازه‌گیری می‌نمایند. این دستگاه الگو و روندهای میزان گلوکز و قند خون را ارزیابی می‌کند و به تعداد کمتری خراش انگشت نسبت به گلوکزمترهای سنتی نیاز دارد، اما مانند CGMs برای سطوح پایین یا بالای گلوکز هشداری نمی‌دهند.

استفاده از پایش قند خون برای کنترل دیابت

 نظارت قندخون ابزاری ضروری برای کنترل مؤثر دیابت است، با این حال  در صورتی که این پایش به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی جامع استفاده شود، نتایج بهتری به دست خواهد آمد:

1. تنظیمات دارویی: این پایش و نظارت می‌تواند در تشخیص این که آیا داروی دیابت شما مؤثر است و آیا تغییری در دوز داروها نیازاست، مورد استفاده قرار گیرد.
2. رژیم غذایی و ورزش: نظارت این مهم می‌تواند تأثیر مواد غذایی مختلف و فعالیت‌های ورزشی را بر میزان قندخون بررسی کند و درنتیجه به بیماران در انتخاب‌های بهتر و سالم‌تر کمک نماید.
3. پیشگیری از عوارض: نظارت و پایش منظم می‌تواند کمک کند تا در صورت بالا یا پایین بودن سطوح قندخون، قبل از بروز علائم یا عوارض جدی اقدامات مناسب برای کنترل آن انجام شود.

طرز استفاده از دستگاه قند خون

سخن پایانی

نظارت بر قندخون ابزاری ضروری در مدیریت و کنترل دیابت است. این ابزار به شما اطلاعات ارزشمندی در مورد تأثیر رژیم غذایی، فعالیت‌های فیزیکی، استرس و داروها بر میزان گلوکز خون می‌دهد و امکان تصمیم‌گیری‌های بهتر و بهبود کنترل دیابت را فراهم می‌نماید. نوآوری‌های پیوسته در این حوزه تلاشی گسترده برای بهبود فرآیند نظارت قند خون و کاهش دادن روش‌های تهاجمی است تا افراد مبتلا به دیابت زندگی‌های بهتر و سالم‌تری را تجربه کنند.