BMI چیست و چه تفاوتی برای مردان و زنان دارد؟

BMI (Body mass index) مقیاسی است که متخصصین تغذیه برای تخمین میزان چربی بدن از آن استفاده می‌کنند. این عدد که با استفاده از اندازه‌های قد و وزن شما به دست می‌آید، به متخصص کمک می‌کند عوامل خطر اضافه وزن و شرایط سلامت عمومی شما را ارزیابی نماید. البته فراموش نکنید، شاخص BMI همیشه نشان دهنده دقیق چاقی بدن نیست. در ادامه این مقاله از وبلاگ طب تولید و در عناوین زیر با این شاخص بیشتر آشنا خواهید شد:

• شاخص توده بدنی یا بی ام آی چیست؟
• چرا دانستن BMI مهم است؟
• BMI چگونه محاسبه می‌شود؟
• BMI مناسب چند است؟
• آیا BMI برای کودکان و نوجوانان مانند بزرگسالان تفسیر می‌شود؟
• BMI مناسب برای مردان و زنان
• سخن پایانی

شاخص توده بدنی یا بی ام آی چیست؟

شاخص توده بدنی یک ابزار غربالگری پزشکی است که نسبت قد به وزن شما را اندازه گیری می‌کند تا میزان چربی بدن را تخمین بزند. متخصصین این عدد را با استفاده از وزن بر حسب کیلوگرم و قد بر حسب متر (m2) محاسبه می‌کنند.

در اکثر افراد، BMI با چربی بدن مرتبط است؛ به این معنی که هر چه این عدد بیشتر باشد، چربی بدن شما بیشتر است، اما در برخی موارد دقیق نیست. این عدد به تنهایی تناسب وزن را تشخیص نمی‌دهد، بلکه پزشک تغذیه از این مقیاس و سایر ابزارها و آزمایش‌ها برای ارزیابی وضعیت سلامت و خطرات در افراد استفاده می‌نماید.

ممکن است چربی زیاد بدن منجر به بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت نوع 2 شود. چربی کم بدن نیز ممکن است نشان دهنده سوء تغذیه باشد. بد نیست بدانید، مقدار مناسب چربی بدن به ویتامین‌ها و مواد معدنی کمک می‌کند تا جذب بدن شما شوند؛ منبع انرژی خوبی برای بدن فراهم می‌کند؛ به حفظ دمای بدن کمک می‌نماید و از اندام‌های شما محافظت می‌کند.

 خطرات اضافه وزن و چاقی بیش از حد

چرا دانستن BMI مهم است؟

همانطور که گفته شد متخصص تغذیه از این مقیاس برای تشخیص میزان چربی و غربالگری برخی شرایط سلامت عمومی افراد استفاده می‌کند. به عنوان مثال، اگر شاخص BMI شما کمتر از 18.5 باشد، کم وزنی دارید و در خطر ابتلا به بیماری‌ها و مشکلات زیر هستید:

• سوء تغذیه
• کم خونی
• سیستم ایمنی ضعیف، که می‌تواند منجر به عفونت‌ها و بیماری‌های مکرر شود
• پوکی استخوان
• ناباروری

اگر کمبود وزن دارید، پزشک احتمالاً آزمایش خون و آزمایش‌های دیگری را برای بررسی سلامت کلی شما تجویز می‌نماید تا بفهمد آیا سوءتغذیه دارید یا خیر. اما به طور کلی، هر چه BMI بالاتر باشد، خطر ابتلا به بیماری‌های زیر بیشتر می‌شود:

• بیماری قلبی
• فشار خون بالا (فشار خون بالا)
• دیابت نوع 2
• سنگ کیسه صفرا
• آرتروز
• آپنه خواب
• برخی سرطان‌ها از جمله روده بزرگ، سینه، آندومتر و کیسه صفرا
• افسردگی و سایر شرایط سلامت روان

فراموش نکنید که می‌توانید بدون داشتن BMI بالا نیز هر یک از مشکلات سلامتی فوق را داشته باشید. به طور مشابه، می‌توانید بدون داشتن هیچ یک از این شرایط نیز BMI بالایی داشته باشید. ژنتیک و عوامل دیگر، مانند کشیدن سیگار، نقش زیادی در ایجاد این شرایط دارند.

 بهترین رژیم‌های غذایی، چگونه بدون کم کردن غذا لاغر شویم؟

BMI چگونه محاسبه می‌شود؟

محاسبه BMI برای بزرگسالان و کودکان سخت نیست و با اندازه‌گیری وزن و محاسبه قد و بوسیله یک فرمول ساده انجام می‌شود. فرمول BMI به صورت زیر است:

BMI= قد (متر)² / وزن (کیلوگرم)

همانطور که می‌بینید در این فرمول، وزن بر حسب کیلوگرم تقسیم بر مجذور قد بر حسب متر است. از آنجایی که قد معمولاً بر حسب سانتیمتر اندازه گیری می‌شود، می‌توانید آن را بر 100 تقسیم کنید تا قد را بر حسب متر بدست آورید.

مثال: وزن فردی 68 کیلوگرم و قد او 165 سانتی متر یا 1.65 متر است. محاسبه BMI او به صورت زیر خواهد بود:

 24.9= 1.65² / 68

8 نکته در طرز استفاده از ترازوی وزن کشی دیجیتال

BMI مناسب چند است؟

محدوده بهینه برای یک BMI سالم بین 18.5 تا 24.9 در نظر گرفته می‌شود. البته چاقی بدن تنها عامل تعیین کننده سلامت کلی نیست. چندین عامل دیگر، مانند ژنتیک، سطح فعالیت، سیگار کشیدن یا استفاده از تنباکو، نوشیدن الکل و شرایط سلامت روان، همگی بر سلامت کلی شما و احتمال ابتلا به برخی بیماری‌های پزشکی تأثیر می‌گذارند.

به طور کلی، محدوده BMI زیر انواع مختلف وزن را طبقه بندی می‌کند:

• کم وزنی: کمتر از 18.5.
• محدوده بهینه: 18.5 تا 24.9.
• اضافه وزن: 25 تا 29.9.
• چاقی کلاس I: 30 تا 34.9.
• چاقی کلاس II: 35 تا 39.9.
• چاقی کلاس III: بیش از 40.

BMI تنها ابزاری نیست که متخصص تغذیه برای طبقه بندی انواع وزن از آن استفاده می‌کند. ابزارهای دیگری برای این منظور به کار می‌روند که عبارتند از:

• اندازه گیری دور کمر.
• اندازه گیری ضخامت پوست با استفاده از کولیس‌های چین خورده در نواحی خاصی از بدن، مانند پشت بازوها و زیر تیغه‌های شانه.
• اسکن DEXA و پلتیسموگرافی جابجایی هوا (ADP) که خیلی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

 چگونه قد خود را به تنهایی در خانه اندازه گیری کنیم؟ +3 روش استاندارد

آیا BMI برای کودکان و نوجوانان مانند بزرگسالان تفسیر می‌شود؟

BMI برای کودکان و نوجوانان متفاوت است، حتی اگر با استفاده از فرمول مشابه BMI بزرگسالان محاسبه شود. BMI کودکان و نوجوانان باید بر اساس سن و جنسیت آنها باشد، زیرا میزان چربی بدن با افزایش سن تغییر می‌کند و در دختران و پسران متفاوت است. نمودارهای رشد کودکان CDC BMI این تفاوت‌ها را در نظر می‌گیرند و به صورت بصری BMI را به عنوان یک رتبه بندی صدک نشان می‌دهند.

چاقی در میان کودکان و نوجوانان 2 تا 19 ساله به عنوان BMI در صدک 95 یا بالاتر از آن تعریف می‌شود. به عنوان مثال، شاخص بی ام آی یک پسر 10 ساله با قد متوسط (140 سانتیمتر) که 47 کیلوگرم وزن دارد، 22.9 است. یعنی این پسر در صدک 95 برای BMI قرار می‌گیرد، به این معنی که BMI او بیشتر از 95٪ پسران با سن مشابه در این نمودار مرجع است و او به عنوان چاق در نظر گرفته می‌شود.

BMI مناسب برای مردان و زنان

همانطور که پیشتر گفتیم، محاسبات BMI برای جنسیت تنظیم نمی‌شود، به جز زمانی که برای کودکان و نوجوانان استفاده می‌گردد، بنابراین نمودارها و فرمول BMI برای مردان و زنان بزرگسال یکسان است. تنها کافی است با دانستن قد و وزن خود و استفاده از فرمول ذکر شده، این شاخص را محاسبه کنید و با مقایسه آن با مقادیر استاندارد جدول، از سلامت وزنی خود مطلع گردید.

سخن پایانی

شاخص توده بدنی (BMI) ابزار سریعی است که متخصصان تغذیه می‌توانند از آن برای ارزیابی خطر ابتلا به برخی مشکلات سلامت عمومی افراد استفاده کنند. با این حال، BMI همیشه روش استاندارد اندازه گیری دقیق چربی بدن نیست و تنها عامل تعیین کننده سلامت عمومی شما نخواهد بود. اگر سؤال یا نگرانی در مورد وزن یا خطر ابتلا به بیماری‌های خاص مانند بیماری قلبی دارید، با پزشک خود صحبت کنید.

توصیه می‌کنیم برای اطلاع از وزن و قد صحیح خود از انواع ترازو وزن کشی و وسایل اندازه‌گیری قد باکیفیتی که در فروشگاه اینترنتی معتبر طب تولید عرضه شده است، استفاده نمایید. این محصولات از برندهای شناخته شده به همراه ضمانت اصالت کالا و قیمت مناسب ارائه می‌شوند.