معرفی و بررسی انواع محلول های ضدعفونی کننده در مجله پزشکی طب تولید

انواع محلول‌های ضد عفونی کننده پزشکی و کاربرد آنها

افراد زیادی به خصوص کادر درمانی در طول روز در تماس با سطوح و وسایل مختلفی هستند. این سطوح و وسایل منبع میکروارگانیسم‌هایی از قبیل انواع باکتری‌ها، قارچ و ویروس‌ها است. برای بالا بردن سطح بهداشت باید این سطوح و وسایل به صورت روزانه و مداوم با محلول‌های ضدعفونی کننده و گندزدا استریل شوند تا احتمال انتقال میکروارگانیسم‌ها از طریق آن‌ها به حداقل برسد. محلول‌ها به دو دسته گندزدا و ضدعفونی کننده‌ها تقسیم میشوند، فرقی که بین این دو نوع محلول وجود دارد در محل استفاده و نوع عمل آن‌ها است. محلول برای سطوحی با بافت زنده مثل پوست استفاده می‌شود و نوع عمل آن مانع از رشد انواع باکتری ها می‌شود. در حالی   این محلول سطوح با بافت مرده کف اتاق و وسایل درمانی استفاده می‌شود و نوع عمل آن بیشتر باعث از بین بردن باکتری ها می‌شود.

نکات مهم در استفاده از محلول های ضدعفونی کننده

در استفاده از محلول های ضدعفونی به خصوص در مراکز درمانی باید همه شرایط را در نظر گرفت. برخی از این محلول ها مثل سفید کننده کلر و هیپوکلرید سدیم و ترکیبات آمونیوم چهارتایی باعث ایجاد مشکلاتی مثل آسم و حساسیت های آلرژیک در افراد میشوند. بعضی دیگر از این محلول ها مثل ارتو فنیل فنول ممکن است باعث ایجاد سرطان شوند. و برخی دیگر از انواع محلول ها مثل نقره و ترکیبات کلرید آمونیوم چهارتایی خطرات محیط زیستی با خود به همراه دارند. ژل ضدعفونی کننده دست نیز از دسته ضدعفونی کننده های الکلی و غیرالکلی محسوب میشود.

مواد ضدعفونی کننده در سه سطح طبقه بندی می‌شوند :

محلول های سطح بالا مثل گلوتارآلدئید و فرمالدئید که محلول های این دسته توانایی از بین بردن اسپورهایباکتریایی را دارند. محلول های دسته متوسط مثل الکل ها و ترکیبات کلرید توانایی از بین بردن باکتری هایی لیپید دار و بعضی از ویروس های غیرلیپیدی و بعضی از قارچ ها را دارند. محلول های سطح پایین قادر به از بین بردن شکل های رویشی تمام باکتری ها و بعضی از ویروس های غیرلیپیدی و قارچ ها هستند.

در موارد انتخاب و استفاده از محلول های ضدعفونی به این نکات توجه کنید :

۱. محلول ضد عفونی کننده منتخب باید بتواند فعالیت ضد میکروبیعلیه طیف گسترده ای از میکروارگانیسم ها داشته باشد.

۲. باید سریع اثر خودش را بگذارد. در کمترین زمان ممکن بیشترین بازدهی را داشته باشد.

۳. در انتخاب محلول باید محلولی انتخاب شود که سازگاری بالایی با انواع مواد شوینده و شیمیایی داشته باشد زیرا در سطوحی که ما از مواد ضد عفونی استفاده میکنیم‌ امکان حضور سایر مواد هم وجود دارد.

۴. اثر محلول باید تداوم داشته باشد. طولانی اثر بودن نکته بسیار مهمی در مراکز درمانی به حساب می‌آید.

۵. محلول باید اثر قابل قبولی داشته باشد و به تجهیزات درمانی و سطوح مختلف آسیب نرساند و برای جلوگیری از احتمال اشتعال، باید نقطه اشتعال بسیار بالایی داشته باشد.

انواع محلول های ضدعفونی کننده

محلول دکوسپت :  ضدعفونی کننده دست ها استفاده می‌شود. برای استفاده از آن باید ۲یا ۳ سی سی  از آن را روی دست هایتان بریزید و ۳۰ ثانیه به هم بمالید. صبر کنید تا کاملاً خشک شود. اگر از این محلول برای ضدعفونیکردن دست ها قبل از عمل جراحی استفاده می‌شود باید ۲بار و هر بار ۳ دقیقه از نوک انگشتان تا آرنج شست‌وشوی داده شود.

محلول سپتی اسکراب : کادر اتاق عمل قبل از جراحی برایشست‌وشوی دست ها از این محلول استفاده می‌کنند. بعد از شست‌وشوی عادی دست ها با آب و صابون ۵ سی سی از این محلول را روی ساعد دست ریخته و به مدت ۲تا۳ دقیقه بشویید.

بتادین(پوویدون آیداین ۱۰ درصد) : از این محلول در سوختگی های درجه ۲و ۳ و ضدعفونی کردن پوست و محل تزریق و جلوگیری از عفونت محل پانسمان استفاده میشود.  و نحوه استفاده از آن به این صورت است که محلول را در ظرف کوچکی ریخته و گاز را هم در ظرف قرار میدهیم تا کاملاًبه بتادین آغشته شود و سپس روی محل مورد نظر میگذاریم.

 بتادین سبز ۱۰درصد : از این محلول برای ضدعفونی کردن پوست و زخم استفاده می‌شود و محلول را ۵یا۶ دقیقه روی محل زخم قرار میدهیم و سپس محل را با نرمال سالین می‌شوییم. فقط به این نکته توجه شود که از این محلول برای سوختگی‌ها نباید استفاده کرد.

بتادین قهوه اییا اسکراب : کادر اتاق عمل از این محلول برای اسکراب کردن پوست استفاده میکنند. باید به این نکته توجه شود که این محلول برای کسانی که دچار آسیب دیدگی وسیع پوستی هستند یا‌ افرادی که دچار گواتر هستند با احتیاط استفاده شود.

محلول الکل : الکل به عنوان یک محلولی است که هم ضدعفونی کننده پوست و هم گندزدای سطوح است. الکل ۹۶ درصد برای سطوح مرطوب مناسب میباشد و الکل ۷۰ درصد برای محیط‌هایی که کمتر مرطوب هستند و محیط‌های خشک مناسب تر میباشد.

محلول پراکسید هیدروژن: در دسته محلول‌های سطح بالا قرار میگیرد و میتواند طیف گسترده ای از میکروارگانیسم‌های سطوح را از بین ببرد.

محلول گلوتارآلدئید : این گندزدا یا استریل کننده قوی که در دسته سطوح بالا قرار میگیرد به دو شکل گاز یا مایع مورد استفاده قرار میگیرد.

برای استفاده از محلول‌های ضدعفونی کننده و گندزدا به موارد زیر توجه کنید :

حتماً در هنگام استفاده از این محلول‌ها نکات ایمنی را به صورت کامل رعایت کرده و از ماسک تنفسی ، دستکش یکبارمصرف پزشکی و عینک استفاده کنید.از محلول‌های خیلی قوی و بودار مثل پراکسیدهیدروژن فقط در صورت وجود تهویه مناسب میتوانید استفاده کنید.حتماً به غلظت و درصد رقیق بودن محلول مورد استفاده دقت کنید تا بازدهی فعالیت ضد میکروبی محلول کاهش نیابد.پرسنل بیمارستان و مراکز درمانی تنها می‌توانند از محلول‌هایی استفاده کنند که برای آن محیط مجاز باشید.

کلام آخر

  و در آخر لازم به ذکر است که  برای استفاده  از هر کدام یک از محلول‌ها باید کاربرد آن محلول و درصد غلظت مؤثر آن را بدانید و محلول را در دما و حرارت مناسب نگه داری کنید و حین استفاده از آن محلول شرایط خود و دیگران را در نظر گرفته و با رعایت نکات ایمنی سلامتی خود و دیگر افراد را تضمین کنید. برای خرید محلول ضدعفونی کننده میتوانید با مراجعه به دسته بندی ضدعفونی کننده پزشکی در فروشگاه تجهیزات پزشکی طب تولید با مقایسه قیمت محلول ضدعفونی کننده در مدل های مختلف مناسب ترین گزینه را برای خرید انتخاب نمایید.

قیمت و خرید انواع محلول ضدعفونی کننده