نکات مهم در نگهداری و درمان زخم بستر

به آسیبی که در اثر فشار زیاد به هنگام خوابیدن یا نشستن طولانی مدت، بر اعضای بدن وارد می‌شود و موجب از بین رفتن بافت پوست و یا حتی عضلات می‌گردد، زخم بستر می‌گویند. این زخم از شدت‌های گوناگونی برخوردار است که با مراقبت و پانسمان صحیح، قابل درمان است. زخم بستر اغلب برای بیماران ناتوان یا کم توان جسمی به وجود می‌آید، چرا که امکان تحرک در آن‌ها کاهش یافته و بدن در سکون طولانی به سر می‌برد.

مراحل درمان زخم بستر، بنا به تشخیص پزشک معالج تعیین می‌شود. در اغلب موارد، علاوه بر مصرف دارو و پانسمان مرتب زخم، رژیم غذایی متناسب و یا انجام فیزیوتراپی نیز تجویز می‌گردد. پانسمان خانگی زخم بستر و کیفیت تجهیزات پزشکی در این خصوص، اهمیت ویژه‌ای در بهبود آن دارد. با ما همراه باشید تا در ادامه مطلب و در عناوین زیر، شما را با وسایل مورد نیاز برای پانسمان زخم بستر و روش‌های استفاده از آن‌ها آشنا کنیم.

• وسایل مورد نیاز پانسمان زخم بستر
• نکات مهم در پانسمان زخم بستر
• سخن پایانی

وسایل مورد نیاز پانسمان زخم بستر

• گاز وازلینه

گاز وازلینه برای زخم بستر یک لایه گاز که با پارافین سفید یا زرد آغشته شده است که به آن گاز وازلینه می‌گویند. از این محصول اغلب در پانسمان زخم بسترهای سطحی استفاده می‌شود و به پانسمان ثانویه نیازمند است.

• ژل زخم بستر

به طور کلی هیدروژل‌ها با ایجاد محیطی مرطوب، روند بهبود زخم بستر را افزایش می‌دهند. این ژل‌ها اغلب بر پایه مواد طبیعی تولید می‌شوند و بسیار جاذب هستند و از نشت رطوبت یا سلول‌های مرده به بیرون از پانسمان جلوگیری می‌کنند. در واقع این دسته از ژل‌ها با فراهم آوردن محیطی مناسب، روند درمان زخم بستر را تسریع می‌بخشند و در برخی موارد حتی برای بهبود سوختگی‌های درجه یک و دو نیز کاربرد دارند.

• پانسمان‌های شفاف

این پانسمان‌ها نوعی پانسمان مدرن و بهترین پانسمان برای زخم بستر هستند که یک طرف آن‌ها به چسب و طرف دیگر از ورقه‌ای قابل انعطاف تشکیل شده است. این دسته از پانسمان‌ها در برابر نفوذ آب و رطوبت به زخم جلوگیری کرده و با تبادل گازهایی نظیر اکسیژن، همچنین مرطوب نگه داشتن زخم، بستری برای رفع هر چه سریعتر زخم مهیا می‌کنند. البته لازم به ذکر است که پانسمان شفاف تنها برای آسیب دیدگی‌های سطحی کاربرد دارد و به عنوان پانسمان ثانویه نیز از آن بهره می‌گیرند.

• ژل کامفیل

این ماده نوعی هیدروژل است که به دو نوع چسبی و لوسیون تقسیم می‌شوند. چسب کامفیل برای زخم بستر با ذخیره حداکثری آب در خود (تقریباً 90%)، رطوبت لازم برای احیا مجدد پوست تأمین می‌کند. کامفیل با خنک نگه داشتن سطح زخم، به کاهش درد و التهاب آن کمک می‌کند. در صورت استفاده از هیدروژل‌ها، انجام پانسمان ثانویه ضروری می‌باشد.

• پانسمان‌های بیاتین

این پانسمان‌ها، پانسمان‌هایی چسب دار یا صفحه‌ای مانند هستند که حالت فومی داشته و برای زخم‌های بستر عفونی با ترشح رطوبت بالا کاربرد دارند. این محصولات با افزایش روند التیام زخم، از خیس خوردگی اطراف آن نیز جلوگیری می‌کنند. پانسمان‌های بیاتین با طول عمر یک هفته‌ای، برای پر کردن حفره‌های عمیق پوستی بسیار مؤثر هستند و از نفوذ آلودگی به زخم جلوگیری می‌کنند. لازم به ذکر است که تعویض به موقع محصول، کاملاً بدون درد بوده و از نشت آلودگی به بیرون ممانعت می‌کند. به هنگام استفاده از نوع غیر چسبنده  محصول، انجام پانسمان ثانویه الزامی است.

• چسب نقره برای زخم بستر

 چسب نقره برای زخم بستر، پانسمان موضعی است که از یون نقره ساخته می‌شود. این نوع پانسمان با ترشح یون نقره روی زخم باعث ایجاد محیط ضد میکروبی و ضد باکتریایی می‌گردد. چسب نقره برای زخم بستر، یک پانسمان ضد میکروبی است. 

روش‌های درمان زخم بستر

نکات پانسمان زخم بستر

• بر خلاف باورهای عامیانه، بهترین حالت برای ترمیم زخم، محیطی مرطوب است. زیرا در چنین شرایطی تقسیم سلولی و ترشح کلاژن بهتر از حالت خشک صورت می‌پذیرد.
• از قرار گرفتن زخم بستر در مجاورت هوا به شدت پرهیز شود، چرا که امکان خشک شدن و تحریک پذیری پوست وجود دارد؛ ترمیم بافت‌های پوست به تأخیر می‌افتد و لایه‌ای مرده که به اصلاح بدان پوسته می‌گویند، بر روی زخم پدیدار می‌شود که برداشتن آن بسیار دردناک خواهد بود.
• زیر پانسمان حتی الامکان می‌بایست اندکی مرطوب باشد و مانعی برای نفوذ اکسیژن به بافت آسیب دیده وجود نداشته باشد.
• پانسمان‌های مخصوص زخم بستر، از بخار شدن آب سطح پوست جلوگیری می‌کنند، در نتیجه از خشک یا سرد شدن آن ممانعت می‌کنند.
• پانسمان انجام شده باید به گونه‌ای باشد که از نفوذ آلودگی و میکروب به زخم جلوگیری شود. همچنین استفاده از گاز و پنبه استریل برای پانسمان زخم بستر توصیه نمی‌شود.
• پانسمان انجام شده باید جاذب باشد، بطوری که ترشحات مضر و یا سلول‌های مرده پوست را به خود جذب کند.
• پانسمان‌های مخصوص زخم بستر، به تعویض مداوم احتیاج ندارند. البته عدم تعویض به موقع پانسمان، موجب چسبیدن آن به پوست و در نتیجه برداشتن لایه نازکی از آن می‌شود.

چگونه بدون مراجعه به مراکز درمانی زخم را پانسمان کنیم

سخن پایانی

زخم بستر از جمله زخم‌هایی است که برای بیمار آزاردهنده و خطرناک است، به همین جهت به توجه زیادی نیاز دارد. پانسمان زخم بستر با استفاده از وسایل تخصصی منجر به از بین بردن اگزودای زخم و جذب ترشحات، حفظ محیط مرطوب مناسب مراحل ترمیم، رشد و بازسازی و تقویت زخم، از بین بردن عفونت‌ها و هم چنین جلوگیری از ورود میکروارگانیسم‌ها به سطح زخم می‌شود.

برای بررسی و تهیه انواع پانسمان زخم بستر و همچنین تشک مخصوص زخم بستر می‌توانید به فروشگاه معتبر تجهیزات پزشکی طب تولید مراجعه نمایید.